• 27 Ocak 2011 tarihli ve C-168/09 sayılı karar, Flos SpA / Semeraro Casa e Famiglia SpA

23 Kasım 2006 tarihinde Flos, Semeraro’nun Flos’un mülkiyet haklarını elinde bulundurduğunu öne sürdüğü bir endüstriyel tasarım olan Arco isimli lambanın Flos’un ibrazına göre bütün şekilsel ve estetik özelliklerini taklit eden ‘Flurida’ isimli lambayı Çin’den ithal edip İtalya’da pazarladığı şikâyetiyle Milan Bölge Mahkemesi (Tribunale di Milano) önünde Semeraro aleyhindeki yargılamaları başlatmıştır. Mahkeme emrinden, bu emrin çıkarıldığı esasa ilişkin davanın öncesinde gerçekleştirilen ara yargılamalarda 1962’de üretilen ve 19 Nisan 2001 tarihinden daha önce kamu malı haline gelmiş olan Arco lambasının, 95/2001 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yasa değişikliğine uğrayan 633/1941 sayılı Kanun uyarınca bir endüstriyel tasarım olarak telif hakkıyla korunduğu ve Semeraro tarafından ithal edilen lambanın Arco’nun bütün şekilsel ve estetik özelliklerini orijinallikten uzak bir şekilde taklit ettiği anlaşılmaktadır. Ara yargılamaları göz önüne alan mahkeme 29 Aralık 2006 tarihli kararıyla ithal edilen lambaları toplatmıştır ve Semeraro’nun bu ürünü pazarlamasını yasaklamıştır. Öze ilişkin yargılamalara yönelik olarak ulusal mahkeme, bu yargılamaların başlatılmasından sonra endüstriyel tasarımlara ilişkin telif hakkı hususunda yasa değişikliklerinin yapıldığını ve bu durumun 98/71 sayılı Direktif ve özellikle bu direktifin 17. maddesi tarafından öngörülen kümülatif koruma ilkesiyle uyumuna ilişkin bazı şüphelerin bulunduğunu belirtmiştir. Özellikle ulusal mahkeme bu hususta 15 Şubat 2007 tarihli ve 10 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinin dördüncü paragrafı tarafından değişikliğe uğrayan Sına-i Mülkiyet Kanunu’nun (Industrial Property Code-IPC) 239. maddesine atıfta bulunmaktadır. Bu koşullar altında Milan Bölge Mahkemesi yargılamaların durdurulmasına ve ön karar için Mahkeme’ye aşağıdaki soruların yöneltilmesine karar vermiştir.

İlk olarak ulusal mahkeme özü itibariyle şu soruyu yöneltmiştir: 98/71 sayılı Direktif’in 17. maddesi, tasarımların telif hakkı için bütün gereklilikleri karşılamalarına rağmen bunların tescillenmemiş olması ya da tescillenen tasarımların Üye Devletin iç hukuk düzeninde telif hakkı koruması tanıyan kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla geçerliliğini yitirmiş olması sebebiyle, Üye Devletin bu kanunun çıkarılmasından önce kamu malı hâline gelmiş olan ya da o tarihte kamu malı olan tasarımlara yönelik koruma hakkı tanımayan mevzuatının önüne geçtiği şeklinde mi yorumlanmalıdır?

Birlikte düşünülmesi daha uygun olan ikinci ve üçüncü sorulara ilişkin olarak da ulusal mahkeme özü itibariyle şu soruyu yöneltmiştir: 98/71 sayılı Direktif’in 17. maddesi, ilgili tasarımları temel alarak söz konusu Devlette üretim ve pazarlama yapan üçüncü kişilere ilişkin olarak da, tasarımların telif hakkı için bütün gereklilikleri karşılamalarına rağmen Üye Devletin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kamu malı hâline gelmiş olan tasarımları telif hakkından 10 yıl gibi uzun bir süreç için ya da tamamen mahrum bırakan mevzuatını saf dışı bıraktığı şeklinde mi yorumlanmalıdır?

Mahkeme, tasarımların yasalarla korunmasına ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 98/71/EC sayılı Direktif’in 17. maddesinin tasarımların telif hakkı için bütün gereklilikleri karşılamalarına rağmen normalde tescilli tasarımların korunduğu Üye Devlette söz konusu kanunun yürürlüğe girmesinden önce kamu malı haline gelmiş olan tasarımları telif hakkından mahrum eden mevzuatı saf dışı bıraktığı şeklinde algılanması gerektiğine karar vermiştir.

Ayrıca mahkeme 98/71 sayılı Direktif’in 17. maddesinin ilgili tasarımları temel alarak üretim ve pazarlama yapan üçüncü kişilere ilişkin ve gerçekleştirilen bu işlemlerin tarihlerinden bağımsız olarak telif hakkı için bütün gereklilikleri karşılamalarına rağmen Üye Devletin bu kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce kamu malı haline gelmiş olan bu tasarımları telif hakkından 10 yıl gibi uzun bir süreç için ya da tamamen mahrum bırakan mevzuatını saf dışı bırakacağı şeklinde yorumlanması gerektiğine karar vermiştir.

• 9 Eylül 2011 tarihli, C-198/10 sayılı (6. Daire) Mahkeme Emri, Cassina / Alivar ve Galliani Host Arredamenti

Ön karar için referans – Corte d’appello di Milano – Tasarımların yasalarla korunmasına ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 98/71/EC sayılı Direktif’in 17. maddesinin yorumlanması – tasarımlar için telif hakkına yönelik koruma hakkını getirerek direktifi yerel hukuka aktaran ulusal mevzuat – Üye Devletin böylesi bir koruma hakkı sunabilmek için koşulları esnetme hakkı.

Tasarımların yasalarla korunmasına ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 98/71/EC sayılı Direktif’in 17. maddesi, ilgili kanun yürürlüğe girmeden önce kamu malı haline gelmiş olan tasarımları temel alarak üretim ve pazarlama yapan üçüncü kişilere ilişkin olarak bu tasarımları Üye Devletin telif hakkı kanununun sunduğu korumadan tamamen ya da kısmen men eden mevzuatı saf dışı bırakacağı şeklinde yorumlanmalıdır.